Onlangs dreigde er bij ons een feestje uit te breken. Uit een recente bevraging naar welke de beste plek is om te werken, kwam Ligand als absolute winnaar uit de bus. Eerlijkheidshalve moeten we eraan toevoegen dat we dit onderzoek zelf hebben opgezet en enkel bij onszelf uitvoerden. Maar dat is het punt niet. Feit is dat het resultaat voor ons absoluut niet verrassend was. We zijn namelijk op missie: we willen ons samenwerken radicaal verbeteren. Uiteraard staat die missie in functie van de jongeren en hun gezinnen waar we ons voor inzetten. Maar het is onze overtuiging dat je, om slagkrachtig en krachtgericht te kunnen werken, in de eerste plaats een stevig en wendbaar team nodig hebt. En dat is een verhaal dat we graag met jullie delen. Iedereen heeft recht op de beste plek om te werken.
‘Samensturing’ is voor ons dé nieuwe werkvorm. Het is een frisse en hedendaagse manier van werken, een stijl die meer gericht is op het ontwikkelen van vrijheid, verbondenheid, verantwoordelijkheid, bezieldheid en bijgevolg ook meer blijheid.
In klassiekere vormen van samenwerken fungeren leidinggevenden als een soort flessenhals. Bijna alles, elke beslissing, elke handtekening, elke klacht, elk rapport, … moet via hen passeren. Gevolg is dat zij slaaf worden van de waan van de dag. Noodgedwongen vullen zij alle leemtes en hiaten, terwijl ze moeten schipperen tussen vergaderingen, allerlei financiële en andere heikele kwesties en een onverzadigbare berg e-mails. Ze dragen de last van de eindverantwoordelijkheid en zijn niet langer de makers van bezielde teams. Alle arbeidsvreugde wordt stilletjes doodgeknepen.
“Blijven we managers van de omstandigheden
of worden we creatoren van een bezielde teamcultuur?”
Samensturing is een vorm van samenwerking waarbij niet langer beroep wordt gedaan op de alleswetende en alles-fiksende coördinator of teamverantwoordelijke. Samensturing is een ontwikkeling van het team zelf. Samen ontwikkelt men naar een cultuur die voor dat team het beste werkt. De duidelijkheid die vroeger van de leider moest komen, maakt plaats voor praktijken die het beste uit het team halen. (door het team zelf, en die duidelijke structuur bieden en een gepaste zorg.) Dit kan met of zonder coördinator. Op zich maakt dit niet zoveel uit. Elk team dient zelf uit te maken welke rollen noodzakelijk zijn.
Openheid en gelijkwaardigheid zijn voor samensturing wat bloem en water zijn voor brood. Zonder deze basisingrediënten kan men onmogelijk tot een volwaardige samensturend team evolueren. De voorbije periode werden we een aantal keer gecontacteerd door teams die (soms met lichte dwang van bovenaf – o ironie!) overstapten op zelfsturing. Feit is dat de hele opzet gedoemd is om te mislukken als het team onvoldoende voorbereid is op deze overgang en de principes van gelijkwaardigheid en openheid in de praktijk niet geïnstalleerd zijn. In de chaos die volgt, zullen wellicht nieuwe informele hiërarchieën ontstaan. En dat kan uiteraard niet de bedoeling zijn.
Trouw aan waar we met ‘Herstelgericht Werken’ en ‘Positieve Heroriëntering’ voor staan, legden we bij Ligand het voorbije decennium zelf een heel parcours af. De zoektocht naar het vertalen van ons gedachtengoed naar onze eigen teamcultuur zal waarschijnlijk nooit af zijn. Toch kunnen we het niet laten onze bevindingen met jullie te delen. Vanuit een duidelijke visie, gekoppeld aan heel toepasbare, innoverende praktijken willen we met Ligand teams ondersteunen in het maken van deze transitie naar samensturing. Let op, dit is hard labeur! Deze manier van samen werken is beter, maar niet per se gemakkelijker. Blijvend het gesprek voeren dat ertoe doet, vraagt moed en doorzetting. Allerlei kleine pijntjes of grotere trauma’s kunnen naar de oppervlakte komen. De spanningen en conflicten die daarmee gepaard gaan, zijn niet alleen normaal, maar ook belangrijk. Zo kan de dynamiek van een team (terug) heel worden.
Ultiem leidt dit proces naar minder hiërarchie, minder controle, minder bureaucratie en meer passie, veerkracht, goesting, innovatie en ontwikkeling.
In een cultuur waar open en eerlijk wordt gesproken, waar het evident is elkaar feedback te geven, weet je wat je aan elkaar hebt en hoe je met elkaar wil omgaan. Je voelt je beter ondersteund en kan 100% jezelf zijn. Falen en mislukken zijn er een teken van moed. Er heerst arbeidsvreugde en dankbaarheid. Werken is er leuk!
Stijn Deprez, mei 2021